မွေးလျင်မွေးချင်း ငိုမည်။ အသက်ရှူမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်၊ အားပေးသည်။ ကိုယ်ခန္ခာတခုလုံးသို့ သွေးလှည့်နေမှုကို အားပေးသည်။ တုံ့ပြန်မှု (၃) မျိုးရှိရမည်။

(၁) နို့စို့တတ်မည်၊ လက်ထည့်က စုပ်မည်။
(၂) ပါးတဖက်အား လက်ဖြင့်ထိကြည့်ပါက ၎င်းလက်ဆီသို့ ဦးခေါင်း-ပါးစပ်က လှည့်လိုက်လာမည်။
(၃) ပက်လက်ထားစဉ် ကလေးသိပ်ထားသည့် ကုတင်-ကြမ်းပြင်-စားပွဲအားပုတ်လိုက်ပါက ကလေး၏ လက်နှစ်ချောင်းနှင့် ခြေနှစ်ချောင်းတို့ ရုတ်တရက် လန့်သကဲ့သို့ တုံ့ပြန်မည်။

မွေးကာစမှ ၁၂ လအထိ

  • (၄) ပါတ် – စကားပြောကြည့်က ပြန်ဂရုစိုက်မည်။ ချီပါက အငိုရပ်မည်။ အူး-အား အသံထွက်မည်။
  • (၆) ပါတ် – ပြုံးတတ်မည်။ ကြည့်သူ၏နောက် လိုက်ကြည့်တတ်မည်။
  • (၈) ပါတ် – နီးကပ်သည့်အရာကို စူးစိုက်ကြည့်တတ်လာမည်။ အငိုသက်သာလာမည်။
  • (၃) လ – ဘူးမှုတ်တတ်လာမည်။ ကစားစရာကို လှမ်းယူတတ်မည်။ ဆုပ်ကိုင်တတ်လာသည်။
  • (၄) လ – ကလေးအစာမာ စားတတ်လာမည်၊ ပက်လက်လှန်ထားလျင် မှောက်တတ်လာမည်။
  • (၅) လ – ကစားစရာများကို စုပ်တတ်မည်။ ထူးဆန်းသည်များကို သတိထားတတ်လာမည်။ မိခင်ကိုပြန်ဖက်တတ်လာသည်။
  • (၆) လ – အကူမပါဘဲ ထိုင်နိုင်လာမည်။ သူ့ခြေထောက်နှင့် ကစားတတ်လာမည်။ အသံလာရာ လှည့်ကြည်မည်။
  • (၇) လ – သူ့ဖါသာသူ စားတတ်လာမည်။ ကစားစရာကို လှမ်းယူ-ဆွဲယူတတ်လာမည်။
  • (၈) လ – ဝမ်းလျားထိုးတတ်လာမည်။ မဟုတ်-မရှိ ဆိုသည့်စကားကို နားလည်လာမည်။ လိုက်ကြည့်တတ်လာသည်။ ပစ္စည်းကို လက်တဖက်မှ တဖက် ပြောင်းတတ်လာသည်။ ပါပါ-မာမာ ခေါ်တတ်လာသည်။
  • (၉) လ – ဝမ်းလျားထိုး ပို၍ကြွမ်းကျင်လာမည်။
  • (၁ဝ) လ – ကိုင်၍မတ်တပ်ရပ်မည်။ ကဗျာ-လင်္ကာဆိုပြပါက အလိုက်သင့်အမူအယာပြာလာမည်။ ဘိုင်ဘိုင်လုပ်တတ်လာသည်။ အစားကို ပါးစပ်ထဲ ထည့်တတ်လာမည်။
  • (၁၁) လ – စကားတလုံးစနှစ်လုံးစ ပြောတတ်လာမည်။
  • (၁၂) လ – ခြေတလှမ်းနှစ်လှမ်းလှမ်း တတ်လာမည်။

၁၃-၂၄ လသားအရွယ်

  • (၁၃) လ – မတတ်တတတ်၊ မခိုင့်တခိုင် သူ့ဖါသာသူ လမ်းလျှောက်မည်။ တချို့ကလေးတွေက ၉ လ မှာစလျှောက်တယ်။ တချို့က ၁၇ လအထိနောက်ကျတယ်။ ပျမ်းမျှ ၁၄ လ ဖြစ်တယ်။ အရာဝတ္ထုများကို စူးစမ်းတတ်လာမည်။ လက်အသုံးချတတ်မှု ပိုကြွမ်းကျင်လာမည်။ အသံနှစ်လုံး ဆိုတတ်လာသည်။ ငုံ့ကောက်တတ်လာသည်။
  • (၁၄) လ – သက်တောင့်သက်သာရှိခြင်းကို ပို၍ခုံမင်တတ်လာမည်။ အစားအမာ စားတတ်လာမည်။ ခွက်နှင့်တိုက်သည်ကို သောက်တတ်လာမည်။ အတုခိုးတတ်လာသည်။
  • (၁၅) လ – သူ့ပင်ကိုယ်သဘာဝကလေးများပြလာမည်။ စကားပိုကြွယ်လာမည်။ အသံ ၃ လုံး ပြောတတ်လာသည်။ မှန်ထဲက သူ့အရိပ်ကိုသူသိမည်။ နောက်ပြန်လျောက်တတ်လာသည်။
  • (၁၆) လ – သူ့ကိုယ်အင်္ဂါအမည်များကိုမေးလျင် ဖြေတတ်လာမည်။ ရီတတ်သည်။ စာအုပ်စာရွက်များ လှန်တတ်သည်။
  • (၁၇) လ – အဝတ်အစားဝတ်တတ်-ချွတ်တတ်လာမည်။ အကူအညီဖြင့် သွားတိုက်တတ်လာမည်။ အသံ ၆ လုံး ထိ ပြောတတ်လာသည်။ မြင်းရုပ်စီးတတ်သည်။ မျက်လှည့်ပြသည်မျိုးကို သဘောကျသည်။
  • (၁၈) လ – ဘောလုံးကန်တတ်လာမည်။ ခလုပ်စသည်အား တွန်းခြင်း-လှည်ခြင်းလုပ်တတ်မည်။ ဂီတဖြင့် ကတတ်လာမည်။
  • (၁၉) လ – မှားပြော-မှားလုပ်ပြလျင် မှားမှန်းသိလာမည်။ ဇွန်း-ခရင်းကိုင်တတ်လာသည်။ ပြေးတတ်လာသည်။ ဘောလုံး ပြစ်တတ်လာသည်။
  • (၂ဝ) လ – လှေကားတတ်တတ်လာမည်။ ပြေးတတ်လာမည်။ ကိုက်တတ်-တွန်းတတ်သည့် ကြမ်းတမ်းတတ်လာသည်။
  • (၂၁) လ -အိမ်အလုပ်များကူတတ်လာမည်။ စားပွဲ-ကုလားထိုင် သူ့အလိုကျ ရွေ့တတ်လာမည်။
  • (၂၂) လ – ဘယ်ရောညာပါ လက်များ အနုစိတ်ကိုင်တတ်လာမည်။
  • (၂၃) လ – စကားလုံးသုံးလုံးပါဝါကျကို ပြောတတ်လာမည်။ ဆန့်ကျင်ဖက်ပြောလျင် နားလည်လာမည်။ အခြားကလေးများနှင့် တွဲကစားတတ်လာမည်။
  • (၂၄) လ – သူ့အကြောင်းသူပြောတတ်လာမည်။ သူမကြိုက်တာ-ကြိုက်တာပြောတတ်လာမည်။ ဘာ့လို့လဲဆိုသည်များမေးတတ်လာမည်။

Primary Teeth ကလေးငယ်သွားများ
(က) Upper Teeth အထက်သွားများ

  • Central incisor ရှေ့အလယ်သွား ၈-၁၂ လ ပေါက်၊ ၆-၇ နှစ်ကျိုး။
  • Lateral incisor ရှေ့ဘေးသွား ၉-၁၃ လ ပေါက်၊ ၇-၈ ကျိုး။
  • Canine (Cuspid) စွယ်သွား ၁၆-၂၂ လ ပေါက်၊ ၁ဝ-၁၂ နှစ်ကျိုး။
  • First molar ရှေ့အံသွား ၁၃-၁၉ လ ပေါက်၊ ၉-၁၁ နှစ်ကျိုး။
  • Second molar နောက်အံသွား ၂၅-၃၃ လ ပေါက်၊ ၁ဝ-၁၂ နှစ်ကျိုး။

(ခ) Lower Teeth အောက်သွားများ

  • Central incisor ရှေ့အလယ်သွား ၆-၁ဝ လပေါက်၊ ၆-၇ နှစ်ကျိုး။
  • Lateral incisor ရှေ့ဘေးသွား ၁ဝ-၁၆ လ ပေါင်၊ ၇-၈ နှစ်ကျိုး။
  • Canine (cuspid) စွယ်သွား ၁၇-၂၃ လ ပေါက်၊ ၉-၁၂ နှစ်ကျိုး။
  • First molar ရှေ့အံသွား ၁၄-၁၈ လ ပေါက်၊ ၉-၁၁ နှစ်ကျိုး။
  • Second molar နောက်အံသွား ၂၃-၃၁ လ ပေါက်၊ ၁ဝ-၁၂ နှစ် ကျိုး။